Huh, is er ook een vierde trimester?

In dit artikel wil Sarah van @bysarahollie ons vertellen over het vierde trimester. Maar wat is dat precies, dat vierde trimester? Bij SPA^® delen we graag getuigenissen en ervaringen van ouders met de SPA^® Baby & Family Club-community.

Benieuwd? Lees mee wat Sarah vertelt over dit boeiende onderwerp.

We horen het steeds vaker: iedereen lijkt het te hebben over het vierde trimester van de zwangerschap. In heel wat culturen staat deze periode ook bekend als “de gouden maand”. Ik had er zelf nog nooit van gehoord, tot ik in de wachtkamer van mijn verloskundige een boek ontdekte met als titel "Het vierde trimester van de zwangerschap". De verloskundige was een beetje laat, dus ik begon te lezen...

Met de gouden maand of het vierde trimester worden de eerste 30 tot 40 dagen na de bevalling bedoeld. In veel landen staat deze periode in het teken van de verzorging van de baby, maar vooral van de moeder! Na negen maanden een klein wezentje te maken en te bevallen, heeft ons lichaam rust, kalmte en zachtheid nodig.

Mama blijft vaak in bed met de baby, omdat liggen haar helpt om beter te herstellen na de bevalling. Familieleden nemen dan het huishouden, de maaltijden, de zorg voor oudere kindjes etc. over, zodat mama kan rusten en voor zichzelf en haar pasgeboren baby zorgen. Een gezonde mama zorgt immers nog beter voor haar baby’tje.

In onze westerse samenleving wordt van moeders vaak verwacht dat ze na de bevalling heel snel terugkeren naar hun oude leventje. We hebben de neiging om ons helemaal te focussen op dat nieuwe baby’tje en de mama te vergeten. En die mama vergeet zichzelf ook al te vaak…  

Maar de komst van zo’n kleintje veroorzaakt heel wat grote veranderingen, zowel fysiek, psychologisch als emotioneel. 

De eerste 40 dagen na de bevalling is een tijd om te vertragen, om te landen, om de tijd te nemen om je baby en je nieuwe zelf te verwelkomen en te leren kennen. Deze periode stimuleert een prachtige hechting, en de mooie ontmoeting tussen mama en baby, en tussen de oudere kindjes en de andere ouder.

Bij mijn eerste kindje voelde ik me heel erg alleen. Mijn familie woont ver weg en mijn partner is zelfstandige, en had het heel erg druk. We hadden helemaal niet begrepen hoe hard een kindje krijgen ons leven zou veranderen. 

Ik was van 's ochtends tot 's avonds alleen met mijn zoontje en 's nachts gaf ik elk uur borstvoeding. Ondanks die ongelooflijke vermoeidheid wilde ik een fantastische moeder, partner en thuisblijfmoeder tijdens mijn zwangerschapsverlof, met een perfect schoon huis, de was die netjes gedaan was… 

Na 3 maanden perfectie kreeg ik een zware postnatale depressie. 

De periode na mijn eerste bevalling was echt pijnlijk. Dus toen ik weer zwanger werd, wilde ik koste wat kost vermijden om opnieuw in dezelfde val te trappen.

De rol van de co-ouder, familie en vrienden

Toen ik hoorde over het vierde trimester, wist ik meteen: dit wil ik proberen. 

Ik sprak erover met mijn partner om te checken wat hij ervan vond. Want zonder familie in de buurt die me kon helpen, was het aan hem om de rol van primaire steun op zich te nemen. Hij had er wel oren naar, en we begonnen samen ONZE perfecte gouden maand te creëren.

Want hoewel er een schema bestaat, kan iedereen zélf invullen hoe dat vierde trimester eruit moet zien, en het aanpassen aan het eigen gezinsschema.

Ons plan

• De gouden maand zou 30 dagen duren.

• Ik hoefde niet te koken, de was niet te doen, niet schoon te maken… Geen enkele huishoudelijke taak, dus. 

• Mijn partner bracht ons oudste kindje naar school, ging hem halen en stopte hem in bed. 

• Geen bezoek tijdens de 30 dagen na de bevalling, behalve van onze verloskundige. 

Zo pakten wij het aan

We vertelden ons oudste zoontje - die op dat moment 5 jaar was - dat de bevalling een vermoeiende tijd is voor mama en baby. Ze moeten allebei op krachten komen, en daarom blijven ze samen in de slaapkamer, om goed te kunnen rusten. Hij kon binnenkomen wanneer hij wilde, en leerde ook meteen om ieders slaap te respecteren. Hij reageerde heel goed en begreep dat ook hij een belangrijke rol had. 

We bespraken onze plannen met onze verloskundige, en die steunde ons volledig.

We maakten heel wat maaltijden op voorhand klaar, en staken die in de diepvries.

Op de geboortelijst kon je kiezen om ons een zelf gekookte of afhaalmaaltijd cadeau te doen, zodat we de eerste dagen niet hoefden te koken. 

We bleven ook veel praten en samen nadenken over de verschillende scenario’s: wat als ik een keizersnede zou krijgen? Wat als onze oudste er niet goed zou mee omgaan? Zo konden we van tevoren wat back-upplannen maken. Dan moesten we daar alvast niet over nadenken als we uitgeput zouden zijn.

Wat het huishouden betreft, hebben we erover nagedacht om iemand in dienst te nemen om ons te helpen, maar uiteindelijk bleek dat niet mogelijk. Ik ga niet liegen: de grote schoonmaak liep niet weg. De liefde van mijn leven stofzuigde en deed de was. De woonkamer was een puinhoop. Maar dat zag ik niet, want ik lag in bed! 

De gouden maand werd ONS project na de geboorte. 

Het idee om 30 dagen in bed te blijven leek me een beetje gek. 30 dagen is tenslotte best lang! Maar ik was ook enthousiast over het idee om de tijd na de geboorte op een heel andere manier te ervaren dan de vorige keer. De eerste 10 dagen hield ik volledige rust, ik stond alleen op om me te wassen en naar het toilet te gaan.

Mijn tweede bevalling liep niet van een leien dakje. We verlieten het ziekenhuis de volgende dag al, en dat stelde me echt in staat om rustig te landen met mijn zoon. Om in een kleine, rustige ruimte te zijn met heel weinig andere mensen. 

We konden elkaar zoveel knuffelen en vasthouden als we nodig hadden. Ik hield van die dagen dat ik tegen hem aanlag, dat ik kon slapen zoveel ik wou. Omdat ik het huishouden niet hoefde te doen, kon ik slapen wanneer ik maar wilde. Ik had toch niks anders te doen. 

We genoten van de heerlijke rust. Ik ontwikkelde een sterke band met mijn zoon. Hij is een heel serene, kalme baby en ik weet zeker dat die dagen samen in onze gouden cocon hem een heerlijke, zachte landing hebben gegeven na een zware bevalling.

Er waren ook hele mooie momenten met ons oudste zoontje. Hij kwam de slaapkamer binnen, ik las hem verhalen voor, hij vertelde over zijn schooldag, kwam zijn broertje kusjes geven en keek met grote belangstelling naar elke borstvoeding. Ook bij hem gebeurde alles met heel veel zachtheid. Hij begreep dat hij ook een rol te spelen had, er was geen achteruitgang, geen jaloezie. En hij wist dat de situatie niet voor altijd was, en dat zijn broertje en ik uit bed zouden komen wanneer we allebei aangesterkt waren.

Soms vroeg hij of hij mijn maaltijd mocht brengen, en bleef bij me om samen te eten. Hij was 5 jaar en hielp al actief mee, en daar was hij supertrots op. We hebben hem ook meerdere keren bij ons op de kamer laten slapen op een matras op de grond. Hij was echt blij en die momenten samen waren echt heel bijzonder.

Op fysiek vlak:

De weeën waren na drie dagen verdwenen.

Na 9 dagen stopte het bloedverlies na de bevalling, en ook m’n buik ging sneller terug naar zijn oorspronkelijke vorm dan bij de eerste bevalling. Mijn borstvoeding begon heel gemakkelijk. En ondanks de nachten die werden onderbroken door voedingen, was ik moe maar niet uitgeput.

Na 10 dagen liggen had ik nood aan wat frisse lucht. Ik ging even de tuin in, en kwam toen weer boven in onze kleine cocon. Beetje bij beetje breidde ik de cocon uit. We brachten tijd door in de woonkamer, soms eventjes buiten voor korte uitstapjes. Elke keer keerden we blij terug naar ons kleine nestje van kalmte en zachtheid.

De juiste voeding eten en gehydrateerd blijven was ook belangrijk om mijn lichaam te helpen herstellen. Ik kan de mensen die iets voor ons hebben gekookt nooit genoeg bedanken. We hebben alles met heel veel liefde opgegeten. Maar we lieten bijvoorbeeld ook een keer een heerlijke portie ramen (rijk aan collageen) bezorgen, cadeau gekregen van de familie.

Van de borstvoeding kreeg ik honger en dorst. Mijn partner bracht mijn maaltijden en zorgde ervoor dat ik altijd een fles water bij de hand had. Om mij een plezier te doen, bracht hij mij terwijl ik borstvoeding gaf een glas SPA^® met een schijfje citroen, ijsblokjes en een rietje.

Omdat ik geen bezoek kreeg, kon ik op elk moment slapen, zonder me zorgen te maken over drank en eten dat ik moest voorzien. Ik kon gewoon in bed blijven. Ik hoefde me niet aan te kleden, klaar te maken of een gesprek te voeren.  

Mijn familie hield ik op de hoogte via foto's en video's. En toen het vierde trimester voorbij was, werden ze begroet door een veel gezondere moeder, die lichamelijk had kunnen herstellen en met veel plezier een gesprek voerde.

Je begrijpt vast dat ik bij mijn tweede bevalling een prachtige gouden maand had. Het verschil met de eerste keer was zo groot, dat ik echt de indruk heb dat ik beide uitersten heb meegemaakt.

Dit vierde trimester liet me toe om mijn lichaam de tijd te geven zichzelf te herstellen van de bevalling. Ik kreeg de kans om een bijzondere periode te beleven met mijn pasgeboren baby, en een sterke, veilige band met hem op te bouwen.

Ik voelde dat mijn familie op één lijn zat, ik kon op mijn partner bouwen en dat maakte mij zo liefdevol en zelfzeker in onze capaciteiten als ouders. Het gaf me ook veel vertrouwen dat ik mijn welzijn, mijn gezondheid en die van mijn baby belangrijker waren dan sociale conventies.

• Praat erover met je familie. Als je familie in de buurt hebt, breng hen dan op de hoogte van je idee en kijk of er mensen zijn die je willen helpen (schoonmaken, eten klaarmaken, de oudste(n) naar school brengen en afhalen, de oudste(n) een middagje meenemen, boodschappen doen, vers fruit meenemen, enz.). Vaak zijn mensen blij dat ze iets kunnen doen om te helpen.

Heb je geen familie in de buurt, zoals bij ons? Vraag dan hulp aan goede vrienden, een vriendelijke buurman, enz. Jezelf omringen is de sleutel!

• Zet dingen op je geboortelijst die je écht helpen: een zesde knuffeltje doet het huishouden niet. Maar een waardebon voor dienstencheques? Handig! Het kan ook een met liefde klaargemaakte maaltijd zijn, een lekker afhaalgerecht, een beetje tijd doorbrengen met je oudere kindjes, schoonmaken, de was doen, etc.

• Bepaal waar JIJ zin in hebt als het over bezoekjes gaat: ook al wil je je nieuwste gezinslid dolgraag aan iedereen tonen, toch kunnen die bezoeken erg vermoeiend zijn voor jonge ouders. Kies op voorhand wat het beste bij je past en leg dit uit aan je familie. Helemaal geen bezoek, maximaal 1 of 2 uur, groepsbezoeken om zo minder vaak mensen over de vloer te hebben, enz.

• Neem de tijd om het idee aan je andere kinderen uit te leggen, zodat zij zich betrokken voelen. Leg uit dat deze situatie niet voor altijd is, maar voor een bepaalde periode. Zorg ervoor dat ze zich deel voelen van het idee. Zo voelen ze zich groot en verantwoordelijk.

• Je huis gaat er niet perfect bijliggen. Leer ermee leven. En trouwens, maak je niet druk: jij ligt toch in bed! ;-)

• Luister en stuur bij waar nodig. Als je moe bent: slaap, je hebt niets te doen. Geniet ervan.

• Lijken 30 of 40 dagen je te lang? Maak er dan een miniversie van, van 10 of 15 dagen.

Vandaag weten we nog niet of er ooit nog een derde kleintje komt. Maar we weten wél dat we dan zonder twijfel opnieuw voor een gouden maand kiezen.

Die periode betekende zoveel voor mij dat ik het met ouders en toekomstige ouders wilde delen. Ik wil dat je weet dat je echt wel een heerlijk rustige tijd kunt beleven na je bevalling, zelf na een postnatale depressie. 

Laten we goed zorgen voor onze mama’s.